رضا روحانی، پژوهشگر موزههای علوم در آمریکا، روز چهارشنبه 23 تیرماه 1400، در نشستی صمیمانه و به صورت آنلاین با اعضای معاونت نمایشگاهی موزۀ ملی علوم و فناوری ایران، در خصوص بررسی اقدامات موزههای علوم دنیا در خصوص ساخت آثار نمایشگاهی به بحث و گفتگو نشست.
به گزارش روابط عمومی موزۀ ملی علوم و فناوری ایران، در این نشست مجازی که به مدت دو ساعت به طول کشید، با حضور معاون نمایشگاهی و جمعی از مدیران و کارشناسان موزه، رضا روحانی به سؤالات طرح شده پاسخ داد.
روحانی در پاسخ به این سؤال که آیا موزههای دیگر در دنیا دارای مراکز کارگاهی ساخت، تعمیرات و نظیر اینها هستند یا خیر گفت: وقتی میگوییم موزه، ممکن است تصوری داشته باشیم که در تمام دنیا یک تعریف یکسان و مشابه از نظر ساختاری در مورد موزهها وجود دارد که اصلاً چنین چیزی نیست. کشورها متناسب با نوع حکومت، نوع ساختار اجتماعی و آموزشی و ارتباطات همه جانبهای که در کشورشان دارند، موزههایی متفاوت دارند. برای مثال موزههای ژاپن اصلا شباهتی به موزههای کشورهای عربی ندارند و موزههای فرانسه با انگلستان خیلی متفاوت هستند و حتی انگلیس و اسکاتلند هم موزههای متفاوتی دارند و هر کدام یک نوع ساختار دارند و موزههایشان یک جور تعریف شده است.
مثلاً در کشور برونئ که یک کشور کوچکی است یک موزه درست کرده بودند که بسیار موزه کوچک و دلچسب و اتفاقاً موزه ملی نیز بود که دقیقاً منعکسکننده تصویری از برونئ مسلمان با فرهنگ بسیار جدی اسلامی و رابطه اجتماعی دقیقاً موزهای بود، توضیحات این موزه در خصوص اینکه مردم برونئی چگونه از زمانی که زندگی میکنند از بدو تولد بچه تا بزرگسالی و تشکیل خانواده بوده و برای مخاطبان مدرسهای و خانوادههای بومی این کشور بود و به فکر توریست و … نبودند. نظیر این موزه را در کشورهای فرانسه و امریکا اصلاً نمیتوانید ببینید. موزهها از این جهت فرق میکنند چون موزهها در پاسخ گویی به یک نیاز یا نیازهای خاصی تعریف شدهاند.
این متخصص موزهای در زمینه اینکه جهت ساخت یک اثر چه پارامترهایی در نظر گرفته میشود و عمر مفید یک اثر بهصورت متوسط چقدر است؟ گفت: شما باید نگاه کنید که وقتی می خواهید یک کار را انجام بدهید چه چیزهایی باید انجام بشود و برای چه چیزهایی چه موانعی وجود دارد و برای دور زدن آن موانع باید چه کار کرد. برای همین ساختن یک نمایشگاه، فقط مهندس الکترونیک و طراح صنعتی نمیخواهد. باید تمام جوانب اثر از دید مخاطب بررسی و ساخته شود. روش ارائه نمایشگاه برای عموم، میزان و نحوه تعامل با بازدیدکنندگان باید تعریف شود، ارائه دقیق انواع رسانههایی که در ساخت و هنگام عرضه و استفاده عموم از آن به کار گرفته میشود را باید در اینجا بررسی کرد. در ساخت اثر باید به این موضوع فکر شود که مخاطب چه چیزی را در مورد این اثر نمیداند و بتوان توضیحات را در آن باره در عرض 30 ثانیه ارائه داد. اصل کار شما طراحی مفهومی است.
روحانی در خصوص اینکه آیا موزههای علوم در دنیا کارگاه ساخت دارند گفت: نه در بسیاری از کشورهای اروپایی و حتی آسیا و ژاپن اصلاً اینگونه نیست. برای مثال یک مؤسسه به نام Museum Assistant در انگلستان است که در این زمینه کار می کنند دقیقا حرفهای شما را می شنوند و یک تیم متشکل از نویسنده، نقاش، خطاط، فیلم ساز، مهندس الکترونیک و … دارد که وسایل و آثار مورد نیاز موزهها را می سازد و تحویلشان میدهد. بنابراین بسیاری از موزههای دنیا نمیتوانند این کار را خودشان انجام بدهند.
وی در خصوص اینکه چه مقدار از بودجه ساخت را برای طراحی و توسعه اثر مربوطه باید در نظر گرفت؟ گفت: موزههای دنیا به نسبت بزرگی که دارند، بودجهایی که دارند و تمام آن مسائل، تعریفهای درستی از خودشان دارند و ارتباطات درستی با صاحبان صنایع، بانکها، جاهایی که پول هست برقرار میکنند و حتی با کمکهای مالی مردم، برخی از این نمایشگاهها ساخته میشود. اکثر موزههای علم دنیا تنها یک قسمت مهندسی دارند که تعمیرات جزئی را انجام میدهند. موزههای بزرگتر مثل موزه علم کالیفرنیا واحدهای مهندسی مجهزی دارند و این خدمات مهندسی را به دنیا می فروشند.
و در کل هدف از ایجاد گروههای ساخت در موزههای علوم، کاهش هزینه نگهداری است و اگر پول داشته باشند ایجاد بازار جدید برای اینکه کالایی را عرضه کنند و درآمدزایی داشته باشند.
دیدگاهتان را بنویسید